Sanskrit: प्राचीन कालस्य महत्वपूर्णं पुस्तकानि

प्राचीन कालस्य महत्वपूर्णं पुस्तकानि  🦚🦚🦚🦚🦚🦚🦚🦚🦚🦚 1-अस्टाध्यायी               पांणिनी 2-रामायण                    वाल्मीकि 3-महाभारत                  वेदव्यास 4-अर्थशास्त्र                  चाणक्य 5-महाभाष्य                  पतंजलि 6-सत्सहसारिका सूत्र      नागार्जुन 7-बुद्धचरित                  अश्वघोष 8-सौंदरानन्द                 अश्वघोष 9-महाविभाषाशास्त्र        वसुमित्र 10- स्वप्नवासवदत्ता        भास 11-कामसूत्र                  वात्स्यायन 12-कुमारसंभवम्           कालिदास 13-अभिज्ञानशकुंतलम्    कालिदास  14-विक्रमोउर्वशियां        कालिदास 15-मेघदूत                    कालिदास 16-रघुवंशम्                  कालिदास 17-मालविकाग्निमित्रम्   कालिदास 18-नाट्यशास्त्र              भरतमुनि 19-देवीचंद्रगुप्तम          विशाखदत्त 20-मृच्छकटिकम्          शूद्रक 21-सूर्य सिद्धान्त           आर्यभट्ट 22-वृहतसिंता               बरामिहिर 23-पंचतंत्र।                  विष्णु शर्मा 24-कथासरित्सागर        सोमदेव 25-अभिधम्मकोश         वसुबन्धु 26-मुद्राराक्षस           

Sanskrit words



Sanskrit Word List
I. A. A. T. Sanskrit



The purpose of this list is to give a rough idea of the Sanskrit language. The words listed below are not the most common words, but a broad sampling of words. See the Word Lists page for more details.

English
Sanskrit
संस्कृतम् (saṃskṛtam)
I
अहम् (ahám)
you (singular)
त्वम् (tvám)
he
स (sá)
we
वयम् (vayám)
you (plural)
यूयम् (yūyám)
they
ते (té)
this
इदम् (idám)
that
तत् (tát)
here
अत्र (átra)
there
तत्र (tátra)
who
क (ká)
what
किम् (kím)
where
कुत्र (kútra)
when
कदा (kadā́)
how
कथम् (kathám)
not
न (ná)
all
सर्व (sárva)
many
बहु (bahú)
some
किञ्चिद् (kíñcid)
few
अल्प (álpa)
other
अन्य (anyá)
one
एक (éka)
two
द्वि (dví)
three
त्रि (trí)
four
चतुर् (cátur)
five
पञ्ज (páñcan)
big
महत् (mahát)
long
दीर्घ (dīrghá)
wide
उरु (urú)
thick
घन (ghaná)
heavy
गुरु (gurú)
small
अल्प (álpa)
short
ह्रस्व (hrasvá)
narrow
अंहु (aṃhú)
thin
तनु (tanú)
woman
स्त्री (strī́)
man (adult male)
पुरुष (púruṣa), नर (nára)
man (human being)
मनुष्य (manuṣyá)
child
बाल (bā́la), शिशु (śíśu)
wife
भार्या॑ (bhāryā́)
husband
पति (páti)
mother
मातृ (mā́tṛ)
father
पितृ (pitṛ́)
animal
पशु (páśu)
fish
मत्स्य (mátsya)
bird
वि (ví)
dog
श्वानः (śvánah)
louse
यूका (yūkā)
snake
सर्प (sarpá)
worm
कृमि (kṛmi)
tree
वृक्ष (vrkṣá)
forest
वन (vána)
stick
दण्ड (daṇḍá)
fruit
फल (phála)
seed
भीज (bī́ja)
leaf
पत्त्र (páttra)
root
मूल (mū́la)
bark (of a tree)
त्वच् (tvác)
flower
पुष्प (púṣpa)
grass
तृण (tṛṇa)
rope
रज्जु (rájju)
skin
चर्मन् (cárman)
meat
मांस (māṃsá)
blood
असृज् (ásṛj)
bone
अस्थि (ásthi)
fat (noun)
पीवस् (pī́vas), मेदस् (médas)
egg
अण्ड (aṇḍa)
horn
शृङ्ग (ṡṛṅgá)
tail
पुच्छ (púccha)
feather
पर्ण (parṇá)
hair
केश (kéśa)
head
शिरस् (śíras)
ear
कर्ण (kárṇa)
eye
अक्षि (ákṣi)
nose
नासिक (nā́sika)
mouth
मुख (múkha)
tooth
दत्/दन्त (dát/dánta)
tongue (organ)
जिह्व/जिह्वा (jihvá/jihvā́)
fingernail
नख (nakhá)
foot
पद (padá)
leg
जङ्घ (jáṅgha)
knee
जानु (jā́nu)
hand
हस्त (hásta), पाणि (pāṇí)
wing
पक्ष (pakṣá)
belly
उदर (udára)
guts
गुद (gudá)
neck
कण्ठ (kaṇṭhá)
back
पृष्ठ (pṛṣṭhá)
breast
स्तन (stána)
heart
हृद् (hṛd), हृदय (hṛdaya)
liver
यकृत् (yákṛt)
to drink
पा – पिबति (pā – píbati)
to eat
अद् – अत्ति (ad – átti)
to bite
दंश् – दंशति (daṃś – dáṃśati)
to suck
धे – धयति (dhe – dháyati)
to spit
ष्ठिव् – ष्ठिवति/ष्ठीव्यति (ṣṭiv – ṣṭívati/ṣṭhī́vyati)
to vomit
वम् – वमति (vam – vámati)
to blow
वा – वाति (vā – vā́ti)
to breathe
अन् – अनिति (an- ániti)
to laugh
स्मि – स्मयते (smi – smáyate), हस्- हसति (has – hásati)
to see
पश्- पश्यति (paś – páśyati; only in the present system), दृश् (dṛś;
everywhere else)
to hear
श्रु- शृणोति (śru – śṛṇóti)
to know
ज्ञा- जानाति (jñā – jānā́ti)
to think
मन्- मनुते (man – manuté), चिन्त् – चिन्तयति (cint – cintayati)
to smell
घ्रा- जिघ्रति (ghrā – jíghrati)
to fear
भी – बिभेति (bhī – bibhéti)
to sleep
स्वप्- स्वपिति (svap – svápiti)
to live
जीव्- जीवति (jīv – jī́vati)
to die
मृ – म्रियते (mṛ – mriyáte)
to kill
हन् – हन्ति (han – hánti)
to fight
युध् – युध्यते (yudh – yúdhyate)
to hunt
मृग् – मृगयते (mṛga – mṛgáyate)
to hit
हन् – हन्ति (han – hánti), तड् – ताडयति (taḍ – tāḍáyati)
to cut
कृत् – कृन्तति (kṛt – kṛntáti)
to split
भिद्- भिनत्ति (bhid – bhinátti)
to stab
व्यध्- विधति (vyadh – vídhyati)
to scratch
लिख् – – लिखति (likh – likháti)
to dig
खन् – खनति (khan – khánati)
to swim
प्लु- प्लवते (plu – plávate)
to fly
पत् – पतति (pat – pátati)
to walk
इ – एति (i – éti), गम् – गच्छति (gam – gácchati)
to come
आगम् – आगच्छति (āgam – ā́gacchati)
to lie (as in a bed)
शी- शेते (śī – śéte)
to sit
सद् – सीदति (sad – sī́dati)
to stand
स्था – तिष्ठति (sthā – tíṣṭhati)
to turn (intransitive)
वृत् – वर्तते (vṛt – vártate)
to fall
पद् – पद्यते (pad – pádyate)
to give
दा – ददाति (dā – dádāti)
to hold
धृ – धरति (dhṛ – dhárati)
to squeeze
मृद् – मृद्नाति (mṛd – mṛdnā́ti)
to rub
घृष् – घर्षति (ghṛṣ – ghárṣati)
to wash
क्षल् – क्षालयति (kṣal – kṣā́layati)
to wipe
मृज् – मार्ष्टि (mṛj – mā́rṣṭi)
to pull
कृष् – कर्षति (kṛṣ – kárṣati)
to push
नुद् – नुदति (nud – nudáti)
to throw
क्षिप् – क्षिपति (kṣip – kṣipáti)
to tie
बन्ध् – बध्नाति (bandh – badhnā́ti)
to sew
सिव् – सीव्यति (siv – sī́vyati)
to count
गण् – गणयति (gaṇ – gáṇayati), कल् – कलते (kal – kálate)
to say
वच् – वक्ति (vac – vákti)
to sing
गै- गायति (gāi – gā́yati )
to play
दिव् – दीव्यति (div – dī́vyati)
to float
प्लु – प्लवते (plu – plávate)
to flow
सृ – सरति (sṛ – sárati), क्षर् – क्षरति (kṣar -kṣárati)
to freeze
श्यै – शीयते (śyāi – śī́yate)
to swell
श्वि – श्वयति (śvi – śváyati)
sun
सूर्य (sū́rya)
moon
मास (mā́sa), चन्द्रमस् (candramas), चन्द्र (candra)
star
नक्षत्र (nákshatra), स्तृ (stṛ)
water
जल (jalá), वारि (vā́ri)
rain
वर्ष (varṣá)
river
नदी (nadī́)
lake
सरस् (sáras)
sea
उदधि (udadhí)
salt
लवण (lavaṇá)
stone
अश्मन् (aśman)
sand
पांसु (pāṃsú), शिकता (síkatā)
dust
रेणु (reṇú)
earth
क्षम् (kṣám), पृथिवी (pṛithivī́)
cloud
नभस् (nábhas), मेघ (meghá)
fog
मिह् (míh)
sky
आकाश (ā́kā́śa)
wind
वायु (vāyú), वात (vā́ta)
snow
हिम (himá), तुषार (tuṣāra), तुहिन (tuhina)
ice
हिम (himá)
smoke
धूम (dhūmá)
fire
अग्नि (agní)
ash
आस (ā́sa)
to burn
दहति (dahati)
road
अध्वन् (ádhvan), मार्ग (mārga), रथ्या (rathyā)
mountain
गिरि (girí), पर्वत (párvata)
red
रक्त (rakta), रोहित (róhita)
green
हरित् (harít)/हरित (harita), पालााश (pā́lāśa)/पलााश (palāśa)
yellow
पीत (pīta)/पीतल (pītala)
white
श्वेत (śvetá)
black
कृष्ण (kṛṣṇá)
night
रात्र (rātrá)
day
द्यु (dyú), अहर् (áhar)
year
वर्ष (varṣá), संवत्सर (saṃvatsara)/संवत् (saṃvat)
warm
तप्त (taptá), घर्म (gharmá)
cold
शीत (śītá)
full
पूर्ण (pūrṇá)
new
नव (náva), नूतन (nū́tana)
old
जीर्ण (jīrṇá), वृद्ध (vr̥ddhá)
good
वसु (vásu), भद्र (bhadrá)
bad
पाप (pāpá)
rotten
पूति (pū́ti)
dirty
मलिन (malina), समल (samala)
straight
ऋजु (r̥jú)
round
वृत्त (vr̥ttá), वर्तुल (vartula)
sharp (as a knife)
तीक्ष्ण (tīkṣṇá)
dull (as a knife)
कुण्ठ (kuṇṭha)
smooth
श्लक्ष्ण (ślakṣṇá), स्निग्ध (snigdhá)
wet
आर्द्र (ārdrá), क्लिन्न (klinná)
dry
शुष्क (śúṣka)
correct
शुद्ध (śuddhá), सत्य (satyá)
near
नेद (neda, adj.), प्रति (prati, prep.)
far
दूर (dūrá)
right
दक्षिण (dákṣiṇa)

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

धातु विभाग

बाराखडी

अल्पाहारः(Tiffin)